Ιστορία Καρυάς
Έρευνες μιλάνε για άλλη εκδοχή της δημιουργίας του ονόματός της από την Κάρνα, μια θρυλική Νύμφη της περιοχής η οποία μάγευε όπως λέγανε τους άντρες και τους παρέσερνε στο σπήλαιό της. Είναι χτισμένη στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Ολύμπου, στο στρατηγικής σημασίας στενό που ενώνει την Περραιβία με τα παράλια της Πιερίας, και από κει πέρασαν στρατεύματα τόσο του Ξέρξη, όσο και Ρωμαϊκά. Μεγαλιθικά ερείπια αλλά και ερείπια Ρωμαϊκής οχύρωσης βρίσκονται κοντά στο χωριό, στη θέση Τιτνάτα. Κατά την Τουρκοκρατία, το χωριό επέδειξε έντονη επαναστατική δράση. Είναι η πατρίδα του Χριστόφορου Περραιβού, μεγάλου αγωνιστή και συντρόφου του Ρήγα, καθώς και του γιατρού, φιλοσόφου και ερευνητή Οικονομίδη. Επίσης υπάρχει ο μύθος που λέει ότι στην περιοχή της «Τιτνάτας» έγινε η εξόρυξη ενός μετάλλου που χρησιμοποιήθηκε για τις πόρτες του αυτοκρατορικού κάστρου των Μυκηνών!
Οικοτουρισμός-Αθλητισμός-Πολιτισμός-Θρησκευτικός Τουρισμός
Στην Καρυά μπορεί κανείς να δει το εξαίσιο Πνευματικό Κέντρο, το Ηρώο, την θέση Μπεχτές όπου υπάρχει μια τεράστια πεδιάδα και μπορεί ο επισκέπτης να περάσει στιγμές χαλάρωσης. Ακόμη μπορεί κανείς να αντικρύσει το δάσος Ανήλιο στην περιοχή Ξερόλακα όπου εκεί υπάρχει και η βρύση του Σαμαρά και λίγο πιο κάτω την εντυπωσιακή Μονή Κανάλων. Πλήθη επισκεπτών έρχονται στο χωριό για όλα τα παραπάνω, καθώς και για το πανηγύρι στις 23 Αυγούστου με παραδοσιακές μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, και για τη γιορτή της Μονής Κανάλων στις 8 Σεπτεμβρίου. Από την Καρυά διέρχεται το διεθνές μονοπάτι Ο2 που συνδέει τον Όλυμπο με το Πήλιο, και όπως είναι φυσικό, το χωριό αποτελεί ιδανική αφετηρία για ανάβαση στις κορυφές του Ολύμπου: Μεταμόρφωση (2699 μ.), Φράγκου Αλώνι (2677 μ.), Κακάβρακα (2618 μ.), Εννέα Πύργους (2450 μ.). Άλλες προτεινόμενες διαδρομές είναι: α) το διεθνές μονοπάτι Ο2 προς τον Όλυμπο (συναντά το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 που έρχεται από τον Κοκκινοπηλό), β) Καρυά - Καλλιπεύκη. Ο επισκέπτης μετά την περιήγηση μπορεί να διανυκτερεύσει στον τοπικό ξενώνα και να αγοράσει ντόπια αγνά κρέατα, τσίπουρο, τσάι του βουνού και γευστικά γαλακτοκομικά προϊόντα. Εκκλησίες του χωριού είναι η Αγ. Παρασκευή, ο Αγ. Νεκτάριος ενώ ενοριακός Ναός είναι ο Άγιος Νικόλαος (1806). Επίσης στην περιοχή υπάρχουν η Μονή Κανάλων (11ος αι.) με σημαντικές τοιχογραφίες, και η μονή Κλημάδων (σε απόσταση 6 χλμ. από την Καρυά και σε υψόμετρο 1150 μ.), σπουδαίο κέντρο γραμμάτων και προεπαναστατικής δράσης.
Ασχολίες
700 κατοίκους έχει η Καρυά. Οι κάτοικοί της ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία όπως επίσης και με τα φαγάδικα της πλατείας που παραδοσιακά εδώ και χρόνια έχουν μεγάλη απήχηση σε Έλληνες και ξένους. Γύρω-γύρω η χλωρίδα και πανίδα παίζουν το δικό τους εντυπωσιακό παιχνίδι ενώ παρατηρούνται χρόνια τώρα άγρια ζώα όπως λύκοι, αρκούδες, ζαγάρια και αγριογούρουνα στην περιοχή. Ακόμη ανεβαίνοντας ψηλά μπορεί κανείς να βρει το ανάγλυφο κρυφό σχολειό και το Σπήλαιο του Μοριά. Σε αυτά μπορεί να οδηγηθεί από το Διεθνές ορειβατικό μονοπάτι της Καρυάς (μονοπάτι Ο2).
Έντονη είναι η επαφή με την ελληνική μυθιστορία. Οι παραδόσεις καλά κρατούν ενώ το άγαλμα της Ολύμπιας θεάς Ειρήνης υποδέχεται τον κόσμο, με το τουριστικό ιδιωτικό θέρετρο στην έξοδο του χωριού των «Δώδεκα Θεών» να αναδεικνύει την ελληνική μυθολογία, όπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα αγάλματα των δώδεκα θεών και των υπόλοιπων μυθικών προσώπων της ελληνικής ιστορίας των περασμένων χιλιετιών…
Photo: Ανδρέας Γκανάτσιος
