Ελασσόνα…Το ιερό χώμα των Ολύμπιων, των Ατλάντων, των Πελασγών, των Λαπιθών, των Περραιβών, των σύγχρονων Ελασσονιτών…Η Ελασσόνα είναι χτισμένη στους πρόποδες του Ολύμπου και αποτελεί έναν από τους συνδετικούς κρίκους ανάμεσα σε Νότια Ελλάδα και Βόρεια, αντίστοιχα (ενώνει οδικά τους νομούς Λάρισας, Πιερίας, Κοζάνης και Γρεβενών). Ανήκει στον Νομό Λάρισας και είναι η έδρα της Επαρχίας Ελασσόνας.
Η ιστορία της Ελασσόνας ανά τους αιώνες
Ο Όμηρος την αναφέρει στην Ιλιάδα ως την «Λευκή Πόλη» ή «Λευκή Ολοσσών» ή «Ολοοσώνα» και αυτό γιατί υπήρχε έντονα στα Ομηρικά χρόνια της αρχαιότητας, στην περιοχή, λατομεία γύψου και κιμωλίας όπως επίσης και με χρώμα λευκό, ασβεστόλιθοι. Εδώ και χιλιάδες χρόνια στην πανέμορφη Ελασσόνα, που απλώνεται στους πρόποδες και τις πλαγιές του Ολύμπου, ζούσε ένας γενναίος λαός με θεϊκή καταγωγή, οι Λαπίθες. Ένας από τους πιο ξακουστούς ηγεμόνες της Ελασσόνας ήταν ο Πολυποίτης, που πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο και δοξάστηκε για τα κατορθώματά του. Ο Πολυποίτης, λοιπόν, θεωρείται ο πρώτος Έλληνας Πρωταθλητής Δισκοβόλος, που αναφέρεται σε αρχαίο κείμενο, αφού ο Όμηρος στην "Ιλιάδα" του εξιστορεί με θαυμασμό την άφταστη αγωνιστική ικανότητα του Λαπίθη ηγεμόνα.
Στα Βυζαντινά χρόνια ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης αλλάζει την ονομασία της σε «Ελασσών». Στο πέρας των αιώνων η Ελασσόνα πέρασε τις δικές τις γεωγραφικές, πληθυσμιακές και λοιπές αλλαγές ανάπτυξης και διαβίωσης, εκείνης και φυσικά των κατοίκων της. Η τελική απελευθέρωση από την Τουρκοκρατία θα είναι στις 6 Οκτωβρίου του 1912 (υπάρχει η γιορτή «Τα Ελευθέρια» για να τιμήσουν την ιστορική εκείνη ημέρα). Στο Βαρόσι που αποτελούσε την παλιά πόλη της Ελασσόνας (αφού Τιταρήσιος-Ελασσονίτης χώριζαν την περιοχή σε παλιά και νέα πόλη αντίστοιχα, με την νέα πόλη να θεωρείται το νότιο μέρος της) άρχισαν να εισχωρούν με την ιστορική ανταλλαγή πληθυσμών κάτοικοι από την Σμύρνη, τον Πόντο και τον Καύκασο (όπως επίσης και από την παλιά Τρανσυλβανία, την Βαρντάρσκα (ΠΓΔΜ) και Ρουμανοβλαχία). Στην περίοδο της Κατοχής και η Ελασσόνα αποτέλεσε εύκολη λεία για τους αντιπάλους της αφού η Ιταλική Φρουρά ήταν εγκατεστημένη στην περιοχή ενώ η τελική απελευθέρωση της πόλης έγινε την χρονιά του 1944. Στα νεότερα χρόνια η Ελασσόνα άρχισε σιγά-σιγά να αποτελεί μέρος όπου άνθισε έντονα το εμπόριο, η γεωργία και η κτηνοτροφία, με κορυφαίο προϊόν της ανά την Ελλάδα (και Ευρώπη), την Φέτα Ελασσόνας. Επίσης μεγάλη εμπορική αξία είχαν τα καπνά της, με τον πάλαι ποτέ συνεταιρισμό της Ένωσης, ο Ομαδικός Αμπελώνας της, τα αγροτικά προιόντα της περιοχής με τον μεγαλύτερο αμυγδαλεώνα του Δομενίκου να δεσπόζει αλλά και με τα βιολογικά κρασιά της, τα χιλιάδες βότανα του Ολύμπου που φυτρώνουν στις πλαγιές του…
Αρχαιολογικός-Θρησκευτικός Τουρισμός-Οικοτουρισμός-Μνημεία
Η Ελασσόνα περιμετρικά των δημοτικών καταστημάτων της περικυκλώνεται από αρχαιολογικούς ναούς στα παρολύμπια εδάφη της ιστορικής Περραιβικής Τριπολίτηδας. Ο θρησκευτικός τουρισμός είναι μέχρι σήμερα το μεγάλο της ατού, με την Ιερά Μονή Παναγιάς Ολυμπιώτισσας, τον Άγιο Δημήτριο, τον Άγιο Αρσένιο, τον Άγιο Σπυρίδωνα, των Εισοδίων της Θεοτόκου, την πετρόκτιστη Μητρόπολη Ελασσόνας αλλά και τα εξωκλήσια της όπως του αγαπητού Προφήτη Ηλία και του Αγίου Αθανασίου, αντίστοιχα. Επίσης διατηρείται και ένα τούρκικο τζαμί στην περιοχή της παλιάς Ελασσόνας, στο Βαρόσι. Τέλος ο επισκέπτης μπορεί θαυμάσει το ιστορικό Μαντάνι της Γιάννενας εξωτερικά της πόλης με το υπέροχο τοξωτό πέτρινο γεφύρι και τους νερόμυλους, την ιστορική τοξωτή γέφυρα όπου την διασχίζει ο Ελασσονίτης ποταμός στο Ωδείο της πόλης, της καζάρμες της Μελούνας, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου-Ελασσόνας, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, το ιστορικό μουσειακό τελωνείο και το θέατρο «Βασίλης Φαρμάκης» όπου βρίσκεται στο πανέμορφο Πνευματικό κέντρο της πόλης καθώς και το δημιούργημα της Αρτέμιδος του καλλιτέχνη Κωστή Γεωργιάδη. Στην κεντρική πλατεία δεσπόζουν οι μορφές των αγωνιστών Νικοτσάρα-Περραιβού-Γεωργάκη Ολύμπιου και το Μνημείο Πεσόντων Ηρώων.
Αθλητισμός-Πολιτισμός-Εθελοντισμός
Στον αθλητικό χώρο η Ελασσόνα διαθέτει την ποδοσφαιρική ομάδα της Ελασσόνας (όπου προήλθε από την συνένωση του ιστορικού ΠΟΕ και του Ολοσσών), την μπασκετική ομάδα του ΓΣΕΕ (όπου προήλθε από την ένωση του ΓΣΕ και της Ένωσης Ελασσόνας), το γυναικείο τμήμα βόλεϊ, το τμήμα της Παλαίστρας-Στίβου Ελασσόνας τον Χιονοδρομικό Ορειβατικό Σύλλογο και εκτός από τα διάφορα Γυμναστήρια, και το τμήμα της σχολής TAEKBONTO. Επίσης η Ακαδημία Έρευνας Παραδοσιακών χορών και η Λαογραφική Αρχαιολογική Εταιρεία της πόλης έχουν την δική τους ιστορία που μαζί με την Φιλαρμονική του Δήμου Ελασσόνας έχουν κάνει γνωστή την Ελασσόνα σε όλη την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία. Ο εθελοντισμός στην Ελασσόνα παρουσιάζει μια πρωτόγνωρη ανάπτυξη για τα δεδομένα της πόλης, με τις δράσεις του Συλλόγου Ελασσονιτών Εθελοντών Ενεργών Πολιτών, την τελευταία δεκαετία.
Η Ελασσόνα, η φιλόξενη και κοντινότερη πόλη στους πρόποδες του Ολύμπου, στο κέντρο της Ελλάδας και των Θεών έρχεται με ιστορία τεράστια από το μυθικό της παρελθόν και βαδίζει στα χνάρια της νεότερης ιστορίας του κόσμου…
Photo: Ηλίας Βογιατζής