Αγιονέρι. Είναι το πρώτο αλφαβητικά χωριό του διευρυμένου Δήμου Ελασσόνας και βρίσκεται έξι χιλιόμετρα από την κωμόπολη. Για να φτάσεις στον μικρό αυτό «άγιο» οικισμό, πρέπει απλά στο «Ξυλουργείο του Μουσουλή» να στρίψεις αριστερά. Θα το δεις να απλώνεται μπροστά σου και θα σου αποδείξει πως επιβεβαιώνει πλήρως την γνωστή του ορολογία: «Ότι ακούγεται στο όνομά του, αυτό και είναι»…
Λίγο πριν εισέλθουμε στην περιοχή της Ποταμιάς, θα δούμε στην αριστερή πλευρά του δρόμου τον αμπελώνα των οικογενειών Φτίκα-Λόκα από την γνωστή Οινοποιία που είναι γνωστή στο πανελλήνιο για τα ντόπια κρασιά που παράγει. Λίγο πιο πίσω ο συνταξιούχος κ. Ζαρκαδής έχει να καυχιέται τις ρομαντικές ιστορίες του με τα ελάφια που εξέτρεφε πριν χρόνια και αποτελούσαν κυριολεκτικά την «ατραξιόν» του χωριού.
Στα δεξιά ανοίγεται το Κτήμα του κ. Έξαρχου με αγελάδες και άλογα σε έναν εξαιρετικό βοσκότοπο που μπορεί κανείς να δει την πεδιάδα του Αγιονερίου να ανοίγεται μπροστά του και τον Ελασσονίτη ποταμό «Ξεριά» να διασχίζει μέσα από το ημιτελές Φράγμα του Αγιονερίου την πίσω πλευρά του χωριού και να ταξιδεύει προς τον Ευαγγελισμό.
Γεωργικές καλλιέργειες κάθε είδους, περιποιημένες, περιφραγμένες και κατοίκους χαμογελαστούς και φιλόξενους… Μεγάλες ηλικίες πια, με πολύ λίγη νεολαία, που όπως μας τονίζουν, είναι και το πιο αρνητικό σημείο στην σύγχρονη ιστορία τους, αφού το Αγιονέρι μετράει σήμερα μόλις 49 κατοίκους.
Ιστορία
Οι κτηνοτροφικές μονάδες στις πλαγιές θα σου δείξουν το άλλο πρόσωπο της εργασίας. Θα σου διηγηθούν οι παλαιότεροι πως κατηφόρισαν από τον μικρό λοφίσκο στα δεξιά του χωριού, όπου ήταν το Παλιό Αγιονέρι, προς την νότια πλευρά του. Πως στο Παλιό Αγιονέρι που τα κτίσματα ακόμη διατηρούνται από πέτρα και πηλό μέχρι σήμερα, όλοι οι κάτοικοι με τα λιγοστά τους σπίτια, Βλάχοι, Κουπατσαραίοι, Σαρακατσάνοι και Πόντιοι, περικλείνανε περιμετρικά με έναν τεράστιο μάνδαλο ώστε να μην μπαίνουν στις οικείες και τα κοπάδια τους τα άγρια ζώα και έτσι εκεί η ζωή έκλεινε τα μάτια της, ασφαλισμένη για να υποδεχθεί τη νύχτα. Έτσι ο μικρός οικισμός ήταν ενωμένος και αγαπημένος, αφού αποτελούνταν από βλάχικες, ποντιακές και σαρακατσάνικες καλύβες, που η μόνη «μάχη» που δίνανε ήταν για το ποιος θα επικρατούσε στην περιοχή στον τομέα της βοσκής των αιγοπροβάτων.
Μετά το Βυζάντιο
Η ιστορία του Αγιονερίου είναι μεταβυζαντινή, αφού το 1935 εκτός από την δημιουργία του νέου χωριού, οι Πόντιοι κάτοικοι έχτισαν και τον Ιερό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής μετά την ανταλλαγή πληθυσμών προσφύγων από τον Πόντο και την Μικρά Ασία. Η παράδοση λέει πως ένας τυφλός περαστικός, σταμάτησε στην πηγή της Ζωοδόχου, έπλυνε το πρόσωπό του και ξαναβρήκε το φως του. Η ζωή που του εδόθη, ήταν για εκείνον και ένα τάμα μαζί με τους συμπατριώτες του, ώστε μέχρι σήμερα το άγιο νερό της περιοχής, να αποτελεί για πάρα πολλούς συμπολίτες μας επισκέπτες χριστιανούς, σημείο προσευχής, αναφοράς, στάσης, διαμονής και τιμής προς την Παναγία και την πίστη τους. Σε εκείνο το σημείο όμως, μπροστά από τον Ιερό Ναό, ήταν και η «κάτω γειτονιά», ο λεγόμενος και «Μπαχτσές» όπως τον έλεγαν οι Τούρκοι, που αποτελούσε ένα επιπλέον κομμάτι του «Παλιού Αγιονερίου», παραποτάμια και δίπλα στον Ελασσονίτη που διέσχιζε την κοιλάδα. Το χωριό οι Τούρκοι το ονόμαζαν «Τσερνίλο» αφού αποτέλεσε επί Οθωμανικής κυριαρχίας, τούρκικο τσιφλίκι. Εκείνη την περίοδο αρκετοί κάτοικοι διέφυγαν στα Γρεβενά να σωθούν.
Ελεύθερη πατρίδα
Η απελευθέρωση του 1912, βρήκε το χωριό ελεύθερο στα χέρια των Ελλήνων και τους πατριώτες να επιστρέφουν στη νέα βάση τους, στον μικρό λοφίσκο στα 240 μέτρα υψόμετρο, όπου στη πλατεία δεσπόζει ένας επιβλητικός πλάτανος δεκαετιών, με ξύλινα παγκάκια, ένα μικρό αμφιθεατρικού τύπου για εκδηλώσεις χώρο και πεζούλια πετρόκτιστα. Κυρίες ηλικιωμένες, εγγονάκια στη πλατεία του χωριού, μοιάζουν με φιγούρες που σε καλωσορίζουν στην περιοχή τους και ταυτόχρονα σου ανοίγουν τα μάτια, για την υπόλοιπη Ποταμιά…Το Αγιονέρι άλωστε αποτελεί ένα από τα ελάχιστα χωριά που τα διασχίζει το κεντρικό οδικό δίκτυο μέσα από την καρδιά που η ζωή χτυπάει ακόμη δυνατά…
Με χρώμα…Αμερικής και Μεξικού
Η ένωση της περιοχής των Βοδιανών Ελασσόνας με το Αγιονέρι είναι και ένα κομμάτι άξιο αναφοράς, αφού στην πίσω πλευρά του χωριού, μπορεί ο επισκέπτης να δει την παρουσία Αμερικανικών και Μεξικάνικων κάκτων, αφού το είδος Opountia/Cylindropuntia/Ιmbricata φυτρώνει και εντυπωσιάζει με τις πολυχρωμίες του.
Θρησκευτικός Τουρισμός
Αρκετοί επισκέπτες θα έρθουν στο Αγιονέρι για το πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής στις 2 Μαΐου. Εκεί το παραδοσιακό γλέντι κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο με μουσική, τραγούδι και χορό αποτελεί την μεγάλη γιορτή του χωριού, όπου οι πιστοί γεύονται από τις πηγές της εκκλησίας, το «θαυματουργό» άγιο νερό και προσκυνούν τον ιερό ναό που είναι φτιαγμένος από πέτρα και ξύλο… Η δεύτερη εκκλησία του χωριού είναι η Αγία Σοφία που οικοδομήθηκε το 1992. Η γιορτή της Αγίας Σοφίας είναι στις αρχές Σεπτεμβρίου, όπου και εκεί ο πανηγυρικός εσπερινός υποδέχεται την πανηγυρική αρχιερατική θεία λειτουργία. Στο χώρο του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας υπάρχει και αίθουσα κοινωνικών εκδηλώσεων για τους πιστούς και σε ένα χιλιόμετρο απόσταση στα δεξιά του λόφου υπάρχει το κοιμητήριο.
Η σφραγίδα του Ζωρζ Μαγκντί
Ο γνωστός ιατρός μαιευτήρας-γυναικολόγος, ο αείμνηστος και δραστήριος Ζωρζ Μαγκντί του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, με καταγωγή από το Σουδάν ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα πρόσωπα στο Αγιονέρι, αφού η σύζυγος του ιατρού καταγόταν από το χωριό. Η αγάπη του και η προσφορά στην περιοχή της Ελασσόνας γενικότερα, μέσα και από το Κέντρο Υγείας της πόλης, ήταν δεδομένη για τους ασθενείς. Όλοι μιλούσαν για έναν εξαιρετικό επιστήμονα, άνθρωπο και γιατρό, δραστήριο, άτομο επικοινωνιακό, χαμηλών τόνων, σεμνό και ευαίσθητο στο χωριό του Αγιονερίου, όπου και τον αποχαιρέτησαν…
Το «γιοφύρι» του…Αγιονερίου…
Εδώ είναι που λέει ο θυμόσοφος λαός και επιβεβαιώνεται πως «Ολημερίς το…συζητούσανε, το βράδυ το…ξεχνούσαν»…Ο λόγος για το Φράγμα Αγιονερίου, που σαν άλλο "Γιοφύρι της Άρτας" ποτέ δεν αξιοποιήθηκε...ΠΕΧΩΔΕ, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιφέρεια Θεσσαλίας και Δήμος Ελασσόνας, μετά την πρόχειρη κατασκευή του, όπως φάνηκε από την ανενεργή (και όχι μόνο για αυτούς τους λόγους) λειτουργία του, δεν μπόρεσαν ποτέ να το υποστηρίξουν μέχρι σήμερα, θέτοντας σε λειτουργία ένα μέρος όπου θα έπαιρνε ανάσα όλη η περιοχή, θα αξιοποιούνταν τα υπόγεια ύδατα της περιοχής και θα αποτελούσε ένα τεράστιο έργο πνοής, ανάπτυξης και τεράστιας σημασίας για την περιοχή, όπου θα ξεκινούσε από την Ελασσόνα και θα κατέληγε στον Τύρναβο, με τουριστική, γεωργική και κτηνοτροφική ανάπτυξη. Φήμες που κανείς δεν ήθελε να είναι και βάσιμες πληροφορίες, άφηναν να εννοηθεί πως αν ενεργοποιούνταν το Φράγμα, θα μπορούσε να ηλεκτροδοτήσει μέχρι και δύο μονάδες ΑΗΣ εργοστάσιου εκμετάλλευσης λιγνιτικών κοιτασμάτων, που για χρόνια μέχρι και σήμερα «τυραννούν» έστω και σαν σκέψη την περιοχή του Δομενίκου, λίγα χιλιόμετρα σε απόσταση… Όμως το Φράγμα σήμερα, δείχνει κακοδιατηρημένο, εγκαταλελειμμένο, με κακές υποδομές, λάθος σχεδιασμό και σε λίγο καιρό θα κινδυνεύει εάν δεν κατεδαφιστεί, να μοιάζει με…Μουσείο παλιάς δεκαετίας. Γιατί για να λειτουργήσει, μοιάζει πια με σενάριο επιστημονικής φαντασίας!
Φιλήσυχος τόπος
Το Αγιονέρι έχει την δική του ιστορία και αποτελεί μια ιδιαίτερη γραφική μικρή ομορφά στην είσοδο της Ποταμιάς. Φιλήσυχους κατοίκους, φιλόξενο περιβάλλον, υγιή τρόπο ζωής και διαβίωσης, ασχολίες που θυμίζουν μικρό οικισμό στην αρχαία Ελλάδα, με ζωντανά, πανέμορφα και περιποιημένα σπίτια, όμορφες τοπικές ιστορίες, καθημερινές στιγμές και ασχολίες με την γεωργία και την καλλιέργεια, που μαζί με την κτηνοτροφία, μοιάζουν, από τους ελάχιστους νέους της περιοχής που ασχολούνται, ως την μοναδικά ικμάδα φωτός για τη διατήρηση των παραδοσιακών επαγγελμάτων για την σημερινή επιβίωση.
Μια ιδιαίτερη ομορφιά στην είσοδο της Ποταμιάς, που σε καλωσορίζει και σε ξεναγεί στα εδάφη της…
Photo: Ηλίας Βογιατζής
